Osuszacze adsorpcyjne — zastosowanie i zasada działania
Są one stosowane, gdy wymagane jest sprężone powietrze o bardzo niskiej wilgotności. Osuszacze adsorpcyjne mogą osiągać ciśnieniowy punkty rosy na poziomie -40°C lub nawet -70°C. W ich wypadku osuszanie następuje w procesie adsorpcji. Jest ona możliwa dzięki higroskopijnym właściwościom materiału osuszającego. Adsorbuje on wilgoć ze sprężonego powietrza na swojej porowatej powierzchni. W przemysłowych osuszaczach sorpcyjnych najczęściej stosuje tlenek glinu (lub sita molekularne).
Aby usunąć wilgoć z materiału osuszającego, należy okresowo przeprowadzić proces desorpcji. Jest on realizowany za pomocą osuszonego sprężonego powietrza lub ciepłego powietrza atmosferycznego. Dlatego osuszacze adsorpcyjne składają się z dwóch zbiorników ciśnieniowych wypełnionych środkiem osuszającym. Jeden ze zbiorników osusza sprężone powietrze. W drugim w tym czasie następuje regeneracja złoża osuszającego (desorpcja). Zbiorniki osuszacza adsorpcyjnego połączone są rurociągami z automatycznymi zaworami. Niektóre osuszacze są dodatkowo wyposażone w dmuchawy i grzałki elektryczne. Nad całym procesem czuwa elektroniczny układ sterowania. Aby osuszacze adsorpcyjne działały długo i niezawodnie, konieczna jest filtracja wstępna w celu usunięcia resztek olejowych.
Osuszacze adsorpcyjne są niezwykle skuteczne w usuwaniu wilgoci w postaci pary, ale nie płynów. Dlatego ważne jest, aby osuszacz adsorpcyjny chronić przed taką sytuacją. Szczególnie gdy w sieci sprężonego powietrza występują duże ilości wody w postaci ciekłej. Dobrym rozwiązaniem może być separator cyklonowy (odśrodkowy) wilgoci z automatycznym zaworem spustowym. Sam separator nie wymaga konserwacji, ale zawór spustowy już tak.
Filtry przed osuszaczami adsorpcyjnymi
Wstępna filtracja przed osuszaczem jest niezbędna, aby chronić środek osuszający przed resztkami olejowymi. Nieusunięte, mogą powlekać środek osuszający i zapobiegać jego poprawnej pracy. Co więcej, po zanieczyszczeniu olejem, wsad osuszacza musi zostać poddany wymianie, która jest kosztowna i czasochłonna. W normalnych warunkach może być użytkowany przez kilka lat, więc lepiej wymieniać wkłady filtracyjne w filtrach, niż złoże osuszacza.
Rozsądnym pytaniem jest zatem, kiedy w takim razie konserwujemy filtry? Kluczowa jest różnica ciśnień generowana na nich. Należy pamiętać, aby wymienić wkład filtra, gdy spadek ciśnienia przekroczy dopuszczalne granice. Profesjonalne filtry są wyposażone w manometry różnicowe. Jeśli nie ma manometru, należy wymienić wkłady zgodnie z harmonogramem. Jest to znacznie tańsze niż koszty wymiany środka osuszającego czy usuwanie skutków wilgotnego sprężonego powietrza. Ponadto należy regularnie kontrolować spusty pod filtrami pod kątem prawidłowego działania. Wskazane jest, aby raz w roku przeprowadzić serwis całego filtra.
Środek osuszający w osuszaczach adsorpcyjnych
Jak wspomniano powyżej, środek osuszający jest bardzo wrażliwy na olej. Ponadto z biegiem czasu ulega zniszczeniu w wyniku tarcia. Jest to skutek przepływającego sprężonego powietrza w jednym kierunku, a następnie w drugim (regeneracja). Gdy z czasem środek osuszający ulega zużyciu, ma mniejszą powierzchnię przyciągającą wilgoć. Jego struktura ulega również rozkładowi, generując pył. To z kolei pogarsza własności adsorpcyjne złoża osuszacza.
Celem sprawdzenia jakości można okresowo pobierać próbki środka osuszającego. Zwykle na każdym zbiorniku znajdują się króćce do wymiany środka osuszającego. Można je wykorzystać do pobrania próbek. Środek osuszający warto ocenić pod kątem prawidłowego rozmiaru oraz przebarwień wskazujących na zanieczyszczenie olejem. Jeżeli okaże się zużyty lub zaolejony, należy go wymienić zgodnie z instrukcją osuszacza adsorpcyjnego.
Wskazana jest również okresowa kontrola ciśnieniowego punktu rosy za osuszaczem. Często jest on już wyposażony w taki czujnik. Można również wykorzystać do tego celu urządzenie przenośne. Należy je podłączyć do króćca za osuszaczem. Pomiary punktu rosy powinny być wykonane wielokrotnie i najlepiej w różnych odstępach czasu. Jest to najlepszy sposób sprawdzenia, czy osuszacz adsorpcyjny wytwarza dobrej jakości sprężone powietrze przez cały czas.
Filtry za osuszaczami adsorpcyjnymi
Bezpośrednio za osuszaczem powinien znajdować się filtr przeciwpyłowy/cząstek stałych. Jego zadaniem jest wychwytywanie pyłu ze środka osuszającego. Idealnie, jeśli jest on wyposażony w manometr różnicowy. Konieczne jest częste sprawdzanie generowanego przez filtr spadku ciśnienia. Zatkany wkład filtra cząstek stałych ogranicza przepływ osuszonego sprężonego powietrza. Należy koniecznie wymienić wkład filtra, gdy spadek ciśnienia przekroczy dopuszczalne granice. Jeśli filtr nie ma manometru, wymień wkład zgodnie z harmonogramem zalecanym przez producenta.
Zawory
Prawidłowe działanie zaworów ma kluczowe znaczenie dla działania osuszacza adsorpcyjnego. Aby zapewnić ich prawidłowe działanie, należy serwisować je zgodnie z zaleceniami producenta. Należy szczególnie zwracać uwagę na ciśnienie na zbiornikach. Niepokojące jest wyższe niż normalnie ciśnienie na zbiornikach podczas cyklu desorpcji. Podobnie nadmierny spadek ciśnienia na osuszaczu w trakcie pracy. Może to wskazywać na nadmierne wycieki sprężonego powietrza z zaworów. Powodem może być nieprawidłowe działanie zaworów lub zużycie ich uszczelek.
System sterowania
Sterowanie umożliwia realizację całego cyklu pracy osuszacza. Na wyświetlaczu systemu sterowania należy sprawdzać historię komunikatów, aby nie przeoczyć ostrzeżeń i alarmów.
Tłumiki sprężonego powietrza
Warto kontrolować tłumiki pod kątem nadmiernej ilości pyłu środka osuszającego. Jego obecność w tłumikach wskazuje na awarię środka osuszającego. W razie potrzeby należy przeprowadzić wymianę tłumika oraz sprawdzić jakość środka osuszającego.
Niezbędne jest również kontrolowanie przewodu odpowietrzającego pod kątem drożności i nadmiernego spadku ciśnienia. Zwykle można to wykryć na podstawie obniżonego punktu rosy lub alarmów wysokiego ciśnienia podczas cyklu regeneracji.
Sterowanie grzałkami elektrycznymi i temperaturą
W przypadku osuszaczy regenerowanych gorącym powietrzem należy sprawdzać działanie i ustawienia temperatury termostatu. W ten sposób można uniknąć przepalenia elementu grzejnego. Warto sprawdzać temperaturowy wyłącznik bezpieczeństwa pod kątem prawidłowego działania.
Dmuchawy
Osuszacze regenerowane gorącym powietrzem do tego celu wykorzystują dmuchawy. Elementem kluczowym w dmuchawach jest silnik elektryczny, który należy serwisować zgodnie z instrukcją obsługi.
Należy pamiętać, że silniki wentylatorów mające zewnętrzne punkty smarownicze (kalamitki) wymagają regularnego smarowania łożysk silnika. W pracach konserwacyjnych warto również przewidzieć czas na oczyszczenie lub wymianę filtra wlotowego powietrza dmuchawy.
Powrót do KAESER Blog