Jak ważne jest sprężone powietrze w przemyśle mleczarskim, masarskim czy piekarniczym nikogo nie trzeba przekonywać. Podobnie jest w przypadku produkcji kawy lub słodyczy oraz w zakładach przetwórstwa owocowo-warzywnego. Umożliwia ono między innymi transport pneumatyczny, pakowanie, produkcję butelek i opakowań. Często ma także kontakt z produktem końcowym. Dlatego właśnie jakość sprężonego powietrza w przemyśle spożywczym ma ogromne znaczenie. Wpływają na nią nie tylko rodzaje zastosowanych sprężarek, ale również system oczyszczania sprężonego powietrza. Jednym z istotnych elementów systemu sprężonego powietrza są zbiorniki ciśnieniowe.
Zastosowanie zbiorników sprężonego powietrza
Zbiornik ciśnieniowy to przede wszystkim miejsce magazynowania sprężonego powietrza, które:
- umożliwia wyłączenie kompresora, gdy jest zmniejszone zapotrzebowanie na sprężone powietrze
- zapobiega przegrzaniu kompresorów tłokowych
- czasowo umożliwia pobór sprężonego powietrza powyżej wydajności kompresora
- zapewnia pierwszy etap separacji kondensatu
Dobór zbiornika do kompresora
Wydajność kompresora a objętość zbiornika
Przy wyborze zbiornika trzeba sprawdzić wydajność największego kompresora, który będzie do niego podłączony. Dzięki temu przy mniejszym zużyciu sprężonego powietrza zbiornik umożliwia dwie opcje. Jedną jest przełączenie się kompresora śrubowego na bieg jałowy, drugą jego zatrzymanie. Z tych samych względów istnieje konieczność stosowania zbiorników również w kompresorach tłokowych chłodzonych powietrzem. Ze względu na charakterystykę cieplną muszą mieć one czas na wychłodzenie. Tak więc wydajność podłączonego kompresora określa nam objętość zbiornika. Jest to jego podstawowy parametr. Warto również przeanalizować wielkość zbiornika pod kątem przyszłych zastosowań. Jeżeli planujemy zakup nowych urządzeń lub linii technologicznych, możliwy jest wzrost zużycia sprężonego powietrza.
Króćce zbiorników ciśnieniowych
Sprężarki i inne urządzenia połączone są ze zbiornikami za pomocą króćców. Standardowo zbiornik posiada dwa króćce. Jeśli jednak chcemy mieć większą elastyczność, to optymalnym rozwiązaniem jest zbiornik z czterema króćcami. Należy również dobrać odpowiednią ich średnicę. Najlepiej tożsamą ze średnicą głównego kolektora zbiorczego ze wszystkich kompresorów. Pozwoli to na uniknięcie powstania kryz na wejściu i wyjściu ze zbiornika. Pamiętajmy, że mamy możliwość zamówienia króćców kołnierzowych, jak i gwintowanych.
Miejsce ustawienia zbiornika sprężonego powietrza
Planując zakup zbiornika, należy uwzględnić jego przyszłą lokalizację. W zależności od ilości miejsca, jakim dysponujemy mamy do wyboru zbiorniki leżące lub stojące. Te pierwsze znajdą zastosowanie, gdy dysponujemy niskim pomieszczeniem. Nie mniej istotne są pozostałe wymiary zbiornika. Planując jego posadowienie, dobrze jest pamiętać o pozostawieniu do niego dostępu. Szczególnie w przypadku króćców rewizyjnych czy spustu kondensatu. Bardzo ważny jest aspekt lokalizacji w miejscach nieogrzewanych. Zimy wprawdzie ostatnio nie są bardzo mroźne, ale kondensat może zamarznąć. Rozwiązaniem jest izolacja i ogrzewanie dennicy oraz spust kondensatu z grzałką. Zbiornik w zależności od temperatur, do jakich ma dopuszczenie, jest wykonany w inny sposób i z innej stali. Warto wziąć pod uwagę graniczne wartości temperatur, które mogą wystąpić w miejscu posadowienia zbiornika.
Wykonanie zbiornika ciśnieniowego
Materiał, z którego wykonany jest zbiornik, ma również znaczenie. Sprężone powietrze w przemyśle spożywczym często jest tylko osuszane. W takim wypadku zbiorniki mogą być wykonane ze stali węglowej. Standardowo są malowane jedynie zewnętrznie. Najczęściej natryskowo lub proszkowo. Ta druga opcja daje powłokę ochronną lepszej jakości. Jednak proces malowania proszkowego i potem wypalania wpływa na cenę zbiornika. Są też zastosowania, gdzie jest potrzebna wyższa jakość sprężonego powietrza. W takim wypadku potrzebne są zbiorniki lepiej zabezpieczone przed korozją. Do wyboru są zbiorniki ocynkowane lub wykonane ze stali kwasoodpornych. Mają nie tylko lepszy wygląd, są też bardziej odporne na zarysowania. Jeśli jednak nie kupujemy zbiornika nierdzewnego lub ocynkowanego, to zdecydowanie warto wybrać opcję malowania zbiornika w środku. Dzięki temu będzie on lepiej zabezpieczony przed korozją.
Wyposażenie dodatkowe zbiornika
Wybierając zbiornik, nie można pominąć wyposażenia dodatkowego. To przede wszystkim zawory, manometr oraz spust kondensatu. Ten ostatni jest umiejscowiony w dolnej części zbiornika. Może to być zwykły zawór kulowy. W tym przypadku należy pamiętać o regularnym otwieraniu. Zapobiega to korozji wewnątrz zbiornika, a zimą chroni go przed zamarznięciem. Można również zastosować automatyczny spust kondensatu. Po pierwsze sam będzie pamiętał o usuwaniu kondensatu. Po drugie usunie tylko kondensat, a nie dodatkowo sprężone powietrze ze zbiornika.
Usuwanie kondensatu ze zbiornika sprężonego powietrza
W tym miejscu warto, jest wspomnieć, że kondensat to najczęściej woda zanieczyszczona olejem. Zgodnie z przepisami kondensat przed odprowadzeniem do kanalizacji powinien być oczyszczony. Służą do tego między innymi urządzenia typu AQUAMAT. Są one instalowane bezpośrednio w miejscu wytwarzania kondensatu. Pracują bez zużycia energii elektrycznej, dbając o nasze środowisko.
Bezpieczeństwo eksploatacji zbiorników sprężonego powietrza
Kolejny ważny aspekt to maksymalne ciśnienie zbiornika powietrza. Musi być ono wyższe od ciśnienia otwarcia zaworu bezpieczeństwa oraz od najwyższego ciśnienia podłączonego kompresora. Zależność między nimi powinna wyglądać następująco:
- maksymalne ciśnienie zbiornika powietrza > ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa > najwyższe ciśnienie podłączonego kompresora
Prawidłowo dobrany zawór bezpieczeństwa to nie tylko ciśnienie otwarcia. Musi on również odebrać całą ilość sprężonego powietrza dostarczanego przez kompresor. Należy pamiętać o regularnym sprawdzaniu jego działania. Bezpieczeństwo przy eksploatacji zbiorników jest najważniejsze. I to nie tylko w przemyśle spożywczym.
Ostatnim ważnym elementem zbiorników ciśnieniowych jest zezwolenie na eksploatację. Muszą je uzyskać zbiorniki, w których iloczyn objętości (w litrach) i nadciśnienia określonego przez producenta (w barach) ≥ 300. Takie zezwolenie wydaje na podstawie pełnej dokumentacji zbiornika Urząd Dozoru Technicznego.
Powrót do KAESER Blog